Om de mediastorm konden we niet heen. Jari Litmanen was vorige week in Nederland. De stoïcijnse Fin die in de jaren negentig Ajax hielp aan de glorietijden onder het bewind van Louis van Gaal. Jari was in Nederland ter promotie van zijn biografie, genaamd Litmanen10. Voor vele fans is dit de manier om het echte verhaal van Litmanen te leren kennen. In zijn tijd als voetballer was het moeilijk om echt hoogte van Jari te krijgen. Jari was en is tamelijk gesloten, voor velen zelfs stug. Maar Jari heeft een verhaal en dat verhaal wil hij graag vertellen door middel van zijn boek.
Ik besloot om naar de signeersessie te gaan. Niet om de handtekening van Jari, niet om een selfie met Jari en ook niet om een praatje met Jari. Ik wilde hem zien, een hand geven en bedanken. Omdat ik in de jaren ’90 nauwelijks voetbalwedstrijden bezocht, heb ik vele kansen gemist om Jari Litmanen in levenden lijve te zien spelen. Voor mij is hij, samen met Dennis Bergkamp, de verpersoonlijking van de dominantie van Ajax en de voetballende suprematie die Ajax in die tijd op de mat legde. Juist omdat ik hem nooit in het echt heb zien spelen, heeft hij voor mij een mythestatus gekregen.
De signeersessie stond om 15.00 gepland bij Scheltema aan het Rokin. Vol verwachting sprong ik op de fiets en trof daar, niet geheel tegen de verwachting in, veel belangstelling. Na het kopen van twee exemplaren van zijn gloednieuwe boek sloot ik aan in de rij, de rij die op dat moment reikte tot de hoek van Rokin en de De Dam. Ondanks dat ik uitging van vele fans die op jacht gingen naar een signatuur van Jari, was ik tot verbaasd over de omvang ervan. Voor mij stond een man met zijn zoon. Ik schatte de jongen op een jaar of tien, oftewel in de leeftijdscategorie die in mindere mate beïnvloed is door de Jari-tsunami die over de jongensnamen is gevlogen. De lentezon brak door, voor de jongen het moment om zijn jas uit te trekken. Onder zijn jas kwam een donkerblauw voormalig Ajax uitshirt tevoorschijn waarop de naam Jari te lezen was. Dus toch? Ja toch. Ik werd blij van het feit dat hij wel degelijk Jari heette, maar eigenlijk vooral omdat hij klaarblijkelijk die naam bedeeld heeft gekregen in een periode dat het minder trendy was.
Samen met Jari trok ik schoorvoetend verder richting de ingang van Scheltema. Gaandeweg bekroop mij de twijfel of we wel op tijd zouden zijn om Jari te ontmoeten. De rij verplaatste zich namelijk met de snelheid van Gordon bij de Dam tot Damloop. De onzekerheid over het ontmoeten van Jari werd groter, oftewel de kans dat Jari Jari zou ontmoeten kleiner. Het Scheltema-personeel probeerde ondertussen de wachtende fans tevreden te houden met bitterballen. Had men dit van tevoren bedacht? Of was men overweldigd door de belangstelling en wilden ze de klanten in langdurende onzekerheid troost bieden?
Rond kwart over vier stond ik nabij de ingang van de boekhandel. Hoop overtrof de onzekerheid. Het gedeelte van de rij die zich achter mij bevond besloeg nog minimaal vijftig meter. Gedeelde hoop. Bij het binnentreden van het gebouw keek ik omhoog en besefte ik dat er nog minimaal vier trappen beklommen moesten worden om de verdieping te bereiken waar Jari handtekeningen aan het plaatsen was. Weer twijfel. Scheltema-medewerkers voelden de bui al hangen en benadrukten het schema van de heer Litmanen. “Stipt om 16.45 verlaat de heer Litmanen het pand om zijn vliegtuig te halen, excuses voor de mogelijke teleurstelling”, weerklonk het door de speakers. Meer twijfel.
De rij verplaatste zich op de trappen opvallend sneller dan buiten. Of was dit schijn omdat het moment van de ontmoeting naderbij kwam? Om 16.44 bevinden Jari en ik ons op de laatste trap die we moeten beklimmen. We zijn drie meter vandaan bij de bovenste verdieping en nog een aantal luttele meters meer verwijderd van Jari. Opeens valt de rij stil. We maken onszelf wijs dat de organisatie een bepaald aantal fans in groepen doorlaat voor de signeersessie. Ons moment is echt nabij.
Niet dus. De rij staat stil en blijft stil. Bovenaan de trap ook geen beweging. Boven ons horen we een fanschare klappen en Jari toezingen met het welbekende “Litmanen ohhhh oh, Litmanen ohhhh oh”. Jari houdt zich aan zijn strakke schema en verlaat Scheltema om zijn vlucht naar Finland te halen. Vele fans hebben meer dan twee uur in een rij gestaan met een boek dat nooit door Jari gesigneerd zal worden. Voor mij dus geen ontmoeting met Jari. Voor mij daarom ook geen afbrokkeling van de mythestatus. En voor Jari?
– de headerfoto komt van fhm.nl
– de blogfoto komt van nrc.nl
Stefan Baars 